Haritaya bakınca küçük görünürler. Somali, Eritre ve Cibuti… Ama bazen coğrafya, büyüklüğünü metre kareyle değil, etki alanıyla ölçer. Afrika Boynuzu işte tam da böyle bir yer: Küçük toprakların büyük oyunlara sahne olduğu, dünyanın damarlarından birinin geçtiği bir kavşak.
“Coğrafya, akılsız ellerde kader; akıllı ellerde zaferdir.”
Somali: Türk Bayrağının Dalgalarla Buluştuğu Kıyı
Somali, Türkiye için sadece bir Afrika ülkesi değil, Hint Okyanusu’na açılan dost bir kapıdır. Mogadişu’daki Türk askeri eğitim üssü, bölgedeki en büyük dış askeri varlıklarımızdan biri. Türk subayları, Somalili askerleri eğitiyor; liman projeleri, tarım yatırımları ve insani yardım faaliyetleriyle halkın gönlünde yer ediniyoruz ama Türkiye burada tek değil.
• ABD, terörle mücadele adı altında insansız hava araçları ve özel kuvvet operasyonlarıyla bölgede.
• Çin, altyapı yatırımlarıyla Somali’nin liman ve yol projelerine sızıyor.
• BAE, kıyı şehirlerinde liman işletmeleri alarak stratejik noktaları kontrol altına alıyor.
“İyilik dağıtırken stratejini kaybetme; dostluk, güçle birleştiğinde kalıcı olur.”
Eritre: Sessiz, Kapanık ama Kritik
Eritre, uzun süre dünyadan izole kalmış, sert yönetimiyle bilinen bir ülke. Ancak Bab el-Mendeb Boğazı’na komşu olması, onu küresel güçler için cazip kılıyor.
• BAE, Eritre’nin Assab Limanı’nı askeri üs haline getirdi. Bu üs, Yemen’deki operasyonların lojistik merkezi.
• Rusya, Kızıldeniz’de sıcak deniz üssü arayışında Eritre ile görüşmeler yürütüyor.
• Çin, henüz açık bir üs kurmadı ama altyapı yatırımlarıyla etkisini artırıyor.
Türkiye burada henüz derin bir varlık göstermedi. Oysa Eritre, görünmez bir stratejik köprü; hem Sudan’a hem Etiyopya’ya hem de Kızıldeniz’e bağlanıyor.
“Strateji, sessiz kapıları açabilen anahtarlar toplamaktır.”
Cibuti: Dünya Ordularının Minyatür Haritası
Cibuti, yüzölçümü küçük ama küresel üslerin başkenti.
• ABD, Camp Lemonnier üssüyle Afrika’daki en büyük askeri tesisine sahip.
• Çin, ilk denizaşırı askeri üssünü burada kurdu; donanma gemileri, özel kuvvetler ve lojistik merkezle kalıcı varlık sağladı.
• Fransa, eski sömürge gücü olarak askeri üslerini koruyor.
• Japonya bile burada deniz güvenliği için askeri varlık bulunduruyor.
Türkiye’nin Cibuti’deki varlığı daha çok diplomatik ve ticari düzeyde. Oysa burası, Kızıldeniz–Hint Okyanusu hattının kalp atışı. Burada güçlü bir istihbarat üssü, deniz güvenliği ve ticaret rotası kontrolü için hayati olur.
“Güç, en çok görünmez olduğunda etkilidir.”
Jeopolitik İstihbaratın Bölgede İşleyişi
Afrika Boynuzu’nda istihbarat üç koldan yürür:
• OSINT (Açık Kaynak): Uydu görüntüleri, deniz trafiği izleme, sosyal medya analizi.
• HUMINT (İnsan Kaynağı): Liman işçileri, balıkçılar, yerel tüccarlar, siyasetçiler.
• SIGINT (Sinyal İstihbaratı): Uydu haberleşmeleri, radyo trafiği, internet veri akışı.
Burada istihbarat, doğrudan güvenlik anlamına gelir. Çünkü bir geminin hangi limana yanaştığını bilmek, bazen bir savaşın başlamasını veya engellenmesini sağlar.
“Bilgi, kullanıldığı anda silahtır; bekletildiğinde sadece ağırlık yapar.”
Türkiye Ne Yapmalı?
1. Somali’deki Etkiyi Derinleştirmek – Sadece askeri değil, kültürel ve ekonomik bağları güçlendirmek. Liman ve balıkçılık sektöründe ortak işletmeler kurmak.
2. Eritre ile Sessiz Diplomasi – Resmi temasları hızlandırmak, küçük ama kalıcı ticaret ve eğitim projeleriyle güven inşa etmek.
3. Cibuti’de Stratejik Üs – Deniz güvenliği ve istihbarat izleme merkezi kurmak.
4. Dijital İstihbarat Ağı – Fiber optik kabloların geçtiği noktaları kontrol altına almak.
5. Üçlü Bölgesel Strateji – Somali–Eritre–Cibuti hattını bir bütün olarak ele alıp koordineli hareket etmek.
“Küresel satrançta, üç taşı aynı anda tehdit eden hamle oyunu değiştirir.”
Son Söz
Afrika Boynuzu, 21. yüzyılın yeni Ortadoğu’su olabilir. Farkı şu ki, buradaki savaş daha sessiz, daha derin ve daha çok istihbaratla yürütülüyor. Türkiye, dostluk elini uzatırken, aynı anda satranç tahtasında kalıcı hamleler yaparsa, bu bölgenin kaderini değiştirebilir.
“Geleceği görmek önemlidir, ama geleceği kurmak stratejinin şerefidir.”
Gürkan KARAÇAM
#cibuti #eritre #somali #türkiye
Gürkan KARAÇAM 
Yorum bırakın