“Coğrafya kaderse, Fergana kaderin ta kendisidir.Ve her kader, ya yazılır ya yazdırılır.”
Yeryüzünde öyle yerler vardır ki; haritada küçük görünür ama haritasız kalmış büyük hesapların merkezidir. Sınır gibi görünen çizgiler aslında hançerdir. Vadiler ise sadece doğanın eseri değil, insan eliyle kurulmuş geleceğin anahtarıdır.
Fergana Vadisi tam da böyle bir yerdir: Bir jeopolitik laboratuvar, bir etnik mayın tarlası, bir su diplomasisi arenası, bir istihbarat çarpışma noktası, bir Türk kardeşliğinin ve Sünni inancın test alanı.
FERGANA’NIN GİZLİ MİMARI: STALİN VE SOVYET ZİHNİYETİ
Bugün Fergana’daki krizler tesadüf değil, bir mühendislik harikası(!)’nın eseridir. Sovyet lideri Stalin (ateşi bol olsun), Türkistan coğrafyasını kasıtlı olarak parçaladı. Türk boylarını kendi devletlerine değil, yapay sınır devletçiklerine hapsetti. Ortaya çıkan tablo: Tacik sınırı içinde Özbek köyü, Kırgız toprağında Tacik kasabası, Özbek topraklarında Kırgız mezrası…
“Bir milleti parçalamak istiyorsan, önce haritasını karıştır.”
Sonuç olarak fergana’da sınırlar kâğıda değil, fitneye göre çizildi.
SUYUN ÜZERİNDE SAVAŞ: DAMLAYA DAMLAYA KRİZ OLUR
Fergana’daki vadilerden akan her su, üç devletin kaderini değiştiriyor. Kırgızistan, suyun doğduğu yer.Tacikistan, dağlardan gelen akışı kontrol ediyor. Özbekistan ise, tarımı ve sanayisi için suya bağımlı. Bu yüzden her yaz, su barajı krizi yaşanıyor. Baraj kapakları, diplomatik pazarlıklar kadar tehlikeli.
“Orta Asya’da petrol değil, su kan akıtır.”
FERGANA’DA GÖLGE SAVAŞ: CIA, FSB, MOSSAD, MI6, MSS SAHADA
Fergana Vadisi, sadece üç ülkenin değil, beş büyük gücün gizli ajandasına yazılmıştır. CIA, radikal İslamcı grupları kullanarak Çin ve Rusya’yı çevrelemeye çalışıyor. FSB, eski Sovyet nüfuz alanını korumak için her sokağı izliyor. MOSSAD, Orta Asya’daki Türk-İslam uyanışını “sessizce izliyor”. Mİ6, İngiliz derin devletinin Asya içlerine uzanan en ince parmaklarıyla var. Çin’in MSS’i, Uygurların etkisini sınırlamak ve “Bir Kuşak Bir Yol” güvenliğini sağlamak için etkin.
Fergana’da istihbarat sadece bilgi toplamaz. Toplum mühendisliği yapar. Yani orada savaş yoksa da savaş var gibidir.
ASKERİ GERÇEKLİK: HER AN PATLAYABİLECEK BİR SİS BOMBASI
Fergana’da sınır muhafızları, silahlı çobanlar, devriye dronları, askeri gözlem kuleleri artık rutin. 2021’de Kırgızistan ile Tacikistan arasında çıkan çatışmada 40’dan fazla kişi öldü. Sebepler:Su kanalı,Telefon direği,Haritada olmayan bir patika.
“Kriz çıkarmak için artık düşman gerekmez, sadece sınır yeter.”
Vadideki ordu konuşlanmaları, ısınan bir barut fıçısının üzerinde oturan üç lider demektir.
SOSYAL DOKU: Soy -Din KARDEŞLERİNİN ARASINA SOKULAN SINIRLAR
Fergana Vadisi’nde insanlar evli, akraba, aynı dili konuşuyor. Ama farklı bayraklara bakıyorlar.Tacik bir aile, Özbek köyünde yaşıyor ama çocuklarını Kırgızistan’a gönderiyor. Kırgız bir çiftçi, Tacik topraklarında çalışıyor ama her an sınır dışı edilebilir. Özbek gençler, etnik baskı nedeniyle “biz burada yabancıyız” diyor. Bu vadide devlet sınırı ile insan sınırı farklıdır. Bu da etnik gerilimi artırıyor, içe kapanmayı körüklüyor. (Özbek-Kırgız Türk, Tacikler Sünni, ama herkes ben farklıyım diyor işte emperyalizm.)
“Sınır çizgisi haritadaysa, çözüm çizgisi yürekte olmalı.”
EKONOMİK GERİLİM: BÖL, YOK ET, YATIRIM YAPMA
Fergana Vadisi, Orta Asya’nın kalbi, Batı Türkistan’daki ilk Türk yerlesım yeri ama damarları tıkanmış. Ortak ekonomi politikası yok. Sınır geçişleri engelli, ticaret kısıtlı. Kırsal yoksulluk yüksek, genç işsizlik patlamış. Ve radikalizm bu ortamda yeşeriyor. Her krizden sonra dış yatırımcı çekiliyor, bölge kendi içine kapanıyor. Bu da iç gerilimleri döngüsel hale getiriyor.
TÜRKİYE NE YAPMALI? KONUŞMAK YETMEZ, SAHAYA İNME ZAMANI
Türkiye, artık Fergana’da sadece “kardeş ülke” değil, kader ortağı olduğunu göstermelidir.Yapılması gerekenler:
1. Türk Devletleri Ortak Su Komisyonu kurulmalı ve Sünnilik üzerinden Taciklerle bağ güçlendirilmeli. Su paylaşımı teknik ve adil şekilde düzenlenmeli.
2. Fergana Barış Diplomasisi Programı başlatılmalı. Genç liderler, akademisyenler, yerel kanaat önderleri İstanbul’da eğitilmeli.
3. İstihbarat İşbirliği Platformu devreye girmeli.Terör, kaçakçılık, radikalleşme konusunda anlık bilgi paylaşımı yapılmalı.
4. Orta Asya Kalkınma Ajansı adıyla Türk sermayesi bölgeye yönlendirilmeli.Tarım, su teknolojileri ve lojistik alanlarında yatırımlar hızlandırılmalı.
5. Ortak Tarih Anlatısı oluşturulmalı. Ortak ders kitapları, belgeseller ve Fergana’nın Türk Dünyası’ndaki yeri vurgulanmalı ve özellikle Taciklerle mezhep birliği öne çıkarılmalıdır.
“Kardeşlik çağrısı yapılmaz, yaşanır. Ve sahada kardeş gibi davranmayan, kürsüde konuşmasın.”
FERGANA’YI KAZANAN, ORTA ASYA’nın KALBİNİ KAZANIR
Fergana Vadisi, sadece üç ülkenin değil, tüm Türk Dünyası’nın ve Sünnî İslamın vicdan testidir. Burada barışı sağlayan Türk milleti, dünya politikasında yeni bir paradigma kurar. Yok sayan ise geleceğini gömlek cebinde taşır ve her an düşürmeye mahkûmdur.
“Fergana bir vadi değil, Türk milletinin ve Sünni İslam’ın aynasıdır ve bu aynaya bakmadan geleceğimizi çizemeyiz.”
Ve unutmayın: Haritalar devletleri gösterir. Vadiler ise kardeşliği…
Gürkan KARAÇAM
#fergana #türkiye
Gürkan KARAÇAM 
Yorum bırakın